رویکردی پادتقارنی به ضمیراندازی در زبان فارسی

Authors

Abstract:

در این مقاله به تبیین دو مشخصة بارز زبان­های ضمیرانداز یعنی فقدان فاعل واژگانی و جابه­جایی آزادانةفاعل و فعل در زبان فارسی بر اساس پادتقارن پویا می­پردازیم.این دو ویژگی محصول جانبی نقطة تقارن هستند. ضمیر فاعلی پنهان ضمیری ضعیف و یک گروه حرف تعریف است که پس از ادغام با گروه فعلی و تشکیل نقطةتقارن در صورت آوایی حذف می­گردد. این امر توجیه­گر ضمیراندازی است. جایگاه اصلی فاعل در ساخت­های متعدی و غیرکنایی در مشخصگر فعل سبک و در ساخت­های غیرمفعولی مشخصگر فعل واژگانی است. در تمامی این جایگاه­ها شاهد نقطة تقارنی خواهیم بود که می­تواند به دو صورت شکسته شود؛ یا با جابه­جایی فعل و یا با جابه­جایی فاعل. همین امر، جابه­جایی آزادانة فاعل و فعل را توجیه می­کند. در فاعل پیش­فعلی حرف تعریف در جایگاه مشخصگر گروه زمان و در صورت تکیه­بر بودن در جایگاه مشخصگر گروه کانون می­نشیند. در فاعل پس­فعلی در ساختارهای غیرمفعولی، فعل از درون فعل واژگانی تیره به صورت افزوده با فعل سبک ادغام می­شود و در ساختارهای غیرکنایی و متعدی فعل از درون گروه فعل واژگانی به درون هستة زمان حرکت می­کند.    

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تحلیلی بین زبانی از پارامتر ضمیراندازی در زبان فارسی

پارامتر ضمیر اندازی را می‌توان همان "محدودیت نیاز به فاعل" در نظر گرفت که در اولین مطالعات زایشی در این زمینه توسط پرمیوتر (1971) مطرح شد (جگلی و سفیر 1991) . براساس این پارامتر زبان‌های فاعل تهی (null subject) یا ضمیر انداز (pro-drop) در جملات زمان‌دار می‌توانند دارای فاعل‌های ناملفوظ باشند و در مقابل زبان‌های غیر ضمیرانداز الزاماً ضمیر فاعلی با نمود آوایی دارند. به موجب این پارامتر، زبان‌های د...

full text

آزوفا: رویکردی جدید در آموزش زبان فارسی به غیرفارسی‌زبانان

مقالة حاضر به بیست سال تجربة نگارنده در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی در حوزة ‌آموزش زبان و فرهنگ ایران به غیرفارسی‌زبانان پرداخته است. نگارنده مأموریت‌های آموزشی خود در دانشگاه‌های بوسنی و کرة ‌جنوبی را پایة تحقیقات مربوط قرار داده و، با بررسی وضعیت آموزش زبان فارسی و عملکرد مثبت نهادهای متولی، به طرح مسائل و کاستی‌های عمده پرداخته؛ آنگاه شکل‌گیری بخش آزوفا در سال‌های اخیر و رویکرد جدی...

full text

حرکت فرضی در زبان فارسی: رویکردی شناختی به مسیرهای گسترشی

با توجه به نقش مهم درک حرکت و بازنمایی آن در زبان و شناخت، مقالۀ حاضر به گونۀ خاصی از حرکت می‌پردازد که حرکت فرضی نام دارد. در حرکت فرضی که یکی از انواع بازنمودهای مجازی حرکت در زبان است، حرکت به پدیده­‌ها و اشیائی که فاقد توانایی حرکت هستند، نسبت داده می­شود. بر این اساس با توجه به این که تاکنون پژوهشی دربارۀ حرکت فرضی در زبان فارسی صورت نگرفته است، این مقاله می­کوشد تا به طبقه‌بندی و ماهیت حر...

full text

رویکردی ساختی شناختی به پسوند «– گار» در زبان فارسی

پسوند «- گار» یکی از پسوندهای اسم‌ساز و صفت‌ساز زبان فارسی است که بیشتر پژوهشگرانی که تا به امروز پیرامون آن مطالعه کرده‌اند آن را دارای معنای فاعلی دانسته‌اند. هدف از پژوهش پیش‌رو آن است که این پسوند را از دیدگاه دو نظریۀ ساختواژۀ ساختی و دستور شناختی مورد بررسی قرار داده و تبیینی ساخت‌بنیاد و شناختی از چگونگی شکل‌گیری واژه‌های ساخته‌شده با این پسوند ارائه دهد. این پژوهش از لحاظ تجربی (یعنی رو...

full text

مسئلۀ مجهول در زبان فارسی: رویکردی کمینه‌گرا

وجود ساخت مجهول همواره از موضوعات مباحثه‌برانگیز در نحو زبان فارسی بوده است. در سنت دستورنویسی و نیز اغلب تحلیل‌های زبان‌شناختی، توالی اسم مفعول فعل متعدی و فعل کمکی «شدن» ساخت مجهول فعلی به‌شمار رفته است. در این میان، مقالۀ حاضر می‌کوشد تا از منظر برنامۀ کمینه‌گرا و نیز برپایۀ تمایزی که اِموندز (2006) میان پسوند اسم مفعول[1] در مجهول‌های فعلی[2] و صفتی[3] قائل است، نشان دهد که آنچه در این زبان ...

full text

اسم‌‌صفت ها در زبان فارسی: رویکردی برون‌اسکلتی

اسم‌‌صفت‌ها، صفت‌هایی هستند که به‌ وسیله فرایند اسم‌شدگی به اسم‌صفت تبدیل می‌شوند. اسم‌‌صفت و به‌ طور کلی اسم‌شدگی از موضوع‌هایی هستند که در  ساخت‌واژه، نحوو درمکتب‌های گوناگون زبان‌شناسی نظری مطرح‌ شده‌اند. هر چند تاکنون پژوهشی در زمینه اسم‌‌صفت‌های زبان فارسی انجام نگرفته‌است. این پژوهش، برآن است تا در چارچوب نحوی برون‌اسکلتی بورر (Borer, 2013) به تحلیل این مقوله بپردازد. بورر (همان) معتقد اس...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 9  issue 25

pages  113- 136

publication date 2018-01-21

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023